Hoe zou het zijn om een huis uit de late bronstijd te betreden? Wat voor huisraad zou je er aantreffen? Hoe zouden de bewoners eruit zien? De meeste archeologen zouden er veel voor geven om dit soort vragen te kunnen beantwoorden. Ex situ sprak met Floor Huisman, die deel heeft genomen aan de opgraving van Must Farm, een uitzonderlijk goed bewaarde site uit de late bronstijd. Deze vindplaats is gelegen in een kleigroeve nabij Peterbrough in de East Anglian Fens (Cambridgeshire, VK).
Niemand had kunnen vermoeden dat de rottende, houten palen, die in 1999 uit de rand van de groeve staken, tot de best bewaarde nederzetting in Engeland behoorden. Evaluaties in 2004 en 2006 toonden aan dat de site uit de late bronstijd stamt en in een oude waterloop gebouwd was. In 2011 brachten opgravingen even verderop, in dezelfde rivierbedding, negen prachtig bewaard gebleven, houten kano’s en negentien visfuiken uit de bronstijd aan de oppervlakte, evenals de pootafdrukken van runderen, varkens en herten. Eind 2015 ging de huidige opgraving door de Cambridge Archaeological Unit (CAU) van start. Deze grootschalige opgraving bracht tot nu toe een oudere, houten weg (circa 1290-1250 v. Chr.), die de loop van de rivier overstak, en een nederzetting (circa 1000-800 v. Chr.) midden in de rivier de Nene aan het licht. De bewoning bestond uit enkele ronde gebouwen met conisch dak, zogenaamde roundhouses, op palen, omringd door een houten palissade.
Ironisch genoeg bleef de nederzetting van Must Farm zo goed bewaard, dankzij verwoesting door brand. De huizen met alles erop, eraan en erin vielen in de langzaam stromende rivier, waarbij een zandlaag alles bedekte. In combinatie met de natte omstandigheden in het moerassige gebied van de East Anglian Fens heeft dit gezorgd voor een uitmuntende conservering van de archeologische resten. We treffen niet alleen grondsporen en anorganische voorwerpen aan, waaronder aardewerk en steen, maar ook veel organisch materiaal, zoals houten bouwelementen, houten voorwerpen en textiel. Deze vondsten geven ons een unieke kijk op het leven van de bewoners van het Fenland-gebied tijdens de late bronstijd.
Het gevoel dat de bewoners uit de late bronstijd zo dichtbij zijn op deze site, is erg bijzonder. Alles is zo goed bewaard gebleven en dus zeer herkenbaar, dat het lijkt alsof de nederzetting pas in vlammen is opgegaan. Het verkoolde hout van de huizen ziet er nog zo tastbaar uit, dat je het vuur bijna kan ruiken. Hele potten met inhoud staan keurig rechtop in de grond, precies waar ze duizenden jaren geleden door de vloer zakten en stukken textiel zijn nu nog zorgvuldig opgerold in lussen. Je verwacht bijna dat de mensen die dit drieduizend jaar geleden allemaal achterlieten, binnenkomen en vragen wat je in hun huis doet!
